مراحل ساخت سیلوی ذخیره غلات

یکی از مشکلاتی که در مسیر متقاضیان بخش خصوصی احداث سیلوهای ذخیره غلات است، مسیر و روند این پروسه از آغاز تصمیم گیری تا رسیدن به مرحله احداث و بهره برداری از پروژه می باشد. بارها دیده شده که به دلیل جابجائی طی مسیر به علت ناآگاهی از مسیر صحیح، کارفرمایان با مشکلاتی نظیر: اتلاف وقت، پرداخت هزینه های غیر ضروری و سردرگمی در روند اجرای کار مواجه گشته اند. در این مقاله سعی می شود تا حد امکان، چگونگی مراحل اجرای کار از مرحله اتخاذ تصمیم به احداث سیلو تا بهره برداری از آن به اختصار توضیح داده شود. این مراحل به صورت زیر می باشند:

اتخاذ تصمیم نهایی احداث سیلو
تهیه مجوزهای لازم
تعیین زمین مورد نظر جهت احداث سیلو
اخذ تائیدیه از مراجع قانونی در مورد احداث سیلو در زمین انتخاب شده
تعیین ظرفیت مورد نیاز هر کندو
جانمایی اولیه سیلوها و ساختمان های جانبی مجموعه، سپس اصلاح آرایش و تعداد کندوها
انجام آزمایش مکانیک خاک
طراحی سازه سیلوها اعم از سیلوهای بتنی یا فلزی
تعیین شرکت(های) تولید کننده ماشین آلات مکانیکی نقل و انتقال مورد نیاز
اجرای پروژه
نصب ماشین آلات
تست و بهره برداری
1. اتخاذ تصمیم نهایی احداث سیلو
کارفرمایان ممکن است به دلایل مختلفی تصمیم به احداث سیلو بگیرند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.

در مجاورت کارخانه آرد در حال بهره بهره برداری
جهت ذخیره سازی گندم
در بنادر برای ذخیره سازی غلات وارداتی یا صادراتی
2. تهیه مجوزهای لازم
اولین گام پس از اتخاذ تصمیم اولیه برای احداث سیلوی ذخیره غلات، اخذ مجوزهای اولیه در این رابطه از مراجع ذیصلاح از جمله وزارت بازرگانی، اداره غلات، استانداری و وزارت صنایع و معادن، جهاد کشاورزی و … است. (لازم به توضیح است که باتوجه به هدف از احداث سیلو و محل اجرای پروژه مراکز و مراجع مورد نیاز برای صدور مجوز متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال اجرای سیلو در بنادر، نیازمند به اخذ مجوز از سازمان بنادر نیز دارد که در سایر مناطق نیازی به این مجوز نمی باشد.)

3. تعیین زمین مورد نظر جهت احداث سیلو
این مرحله ممکن است به صورت های زیر انجام گردد:

تعیین بخشی از زمین کارخانه آرد در احداث یا بهره برداری شده
تهیه زمین در محدود خارج از شهر و در منطقه گندم خیز از وزارت جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و … یا خرید زمین در این منطقه از اشخاص حقیق
4. اخذ تائیدیه از مراجع قانونی در مورد احداث سیلو در زمین انتخاب شده
پس از تعیین زمین مورد نظر، اقدام به اخذ تائیدیه های مورد نیاز از جمله مجوز کاربری زمین مورد نظر نیاز است.

5. تعیین ظرفیت مورد نیاز هر کندو
یکی از پارامترهای تعیین کننده ظرفیت هر کندو، ظرفیت کل سیلوی مورد نظر است که با توجه به ظرفیت هر کندو، حداقل تعداد کندوی مورد نظر و هزینه احداث پروژه تعیین می شود. برای مثال: احداث یک سیلوی پنجاه هزار تنی می تواند شامل 5 کندوی 10000 تنی یا 6 کندوی 8250 تنی، 8 کندوی 6250 تنی، 10 کندوی 5000 تنی و … باشد. در هر حال توصیه می شود تعداد کندوهای احداث شده (مخصوصاً در مناطق داخلی و غیر از بنادر) در هر پروژه کم تر از 4 عدد و ظرفیت هر کندو کم تراز 750 تن نباشد.

یکی دیگر از پارامترهای تعیین کننده برای ظرفیت هر کندو، ابعاد و مساحت کل زمین محل اجرای پروژه است. برای مثال ممکن است که زمین درنظر گرفته شده برای احداث سیلوی با ظرفیت کل 50 هزار تنی، ساخت بیش از 6 کندو میسر نباشد. و لذا ظرفیت 250

محل احداث پروژه و نوع کاربری آن، نقش موثری در تعیین ظرفیت هر کندو خواهند داشت. برای مثال با توجه به ظرفیت کشتی های حمل غلات، ظرفیت بیش تر از 4 هزار تن در بنادر شمالی کشور توجیه پذیر نیست. ولی در بنادر جنوبی، با توجه به پهلوگیری کشتی های با ظرفیت 20 الی 50 هزار تنی، احداث کندوهایی با ظرفیت تا 10 هزارتن و حتی بالاتر، توجیه اقتصادی دارد. در نواحی مرکزی نیز نوع آب و هوا و کاربری پروژه در تعیین ظرفیت هر کندو موثر خواهد بود.

6. جانمایی اولیه سیلوها و ساختمان های جانبی مجموعه، سپس اصلاح آرایش و تعداد کندوها
هم زمان با تعیین ظرفیت و تعداد کندوها باید نسبت به جانمایی اولیه سیلوها و ساختمان های جانبی و اصلاح آرایش و تعداد کندوها اقدام شود.

7. انجام آزمایش مکانیک خاک
برای تعیین نوع فونداسیون، ابعاد هر کندو و طراحی سازه سیلوها، دارا بودن نتایج آزمایش مکانیک خاک و مطالعات ژئوتکنیک محل احداث سیلو ضروری است. متاسفانه در برخی موارد احداث سیلو بدون انجام این مطالعات، موجبات تحمیل هزینه ها و خسارات جبران ناپذیری را فراهم آورده است.

8. طراحی سازه سیلوها (اعم از بتنی یا فلزی)
قدم بعدی در این مسیر، طراحی سازه ها بر مبنای اطلاعات بدست آمده از آزمایش مکانیک خاک و بر اساس آئین نامه های معتبر داخلی و بین المللی است.

9. تعیین شرکت (های) تولید کننده ماشین آلات نقل و انتقال مورد نیاز
با توجه به تفاوت ماشین آلات نقل و انتقال تولیدی شرکت های مختلف و با ظرفیت های مختلف، بهتر است پیش از اقدام به اجرای پروژه، شرکت مورد نظر برای تهیه ماشین آلات تعیین و با نظر کارشناسان همان شرکت، اصلاحات مورد نیاز در نقشه های اجرائی اعمال شود.

10. اجرای پروژه

11. نصب ماشین آلات

12. تست و بهره برداری
برای جلوگیری از آسیب دیدن پروژه و سازه های احداث شده لازم است که پر کردن سیلوها در مرحله اول بهره برداری به تناوت و همزمان با هم صورت گیرد و بدیهی است که در مراحل بعدی بهره برداری نیاز به رعایت این همزمانی جهت پر کردن کندوها، نمی باشد.